Door de lens van de fotograafDoor de lens van de fotograaf

Een caleidoscopische avond over architectuurfotografie met als vertrekpunt de omvangrijke fotocollectie van het Rijksarchief voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw. Met bijdragen van fotograaf Frank van der Salm, architect Jan Benthem, schrijver Sanneke van Hassel, conservator Ellen Smit en restaurator Erica Jonkman.

Het Nieuwe Instituut zit middenin een omvangrijk conserveringsproject waarbij circa 300.000 foto's worden gedigitaliseerd. De fotocollectie van het Rijksarchief bestaat uit afdrukken, dia's en reproducties en biedt niet alleen een schat aan informatie over architectuur, maar raakt ook de persoonlijke leefwereld van de architecten. Van inspiratiekiekjes en polaroids van het bouwproces tot gelikte PR-foto's, van portretfoto's (achter de tekentafel, op studiereis, op de bouwplaats, in vergadering) tot raadselachtige snapshots. Ze bieden een staalkaart aan uiteenlopende tijdsbeelden. Sommige foto's zijn gemaakt door de architecten zelf, zoals de reisdia's van Carel Weeber in China, anderen zijn gemaakt door professionele en bekende architectuurfotografen zoals Jan Kamman, Eva Besnyö en Bernard F. Eilers.

In deze aflevering van 'Dwars door het Archief' krijgt de veelzijdige en verrassende wereld van de architectuurfotografie het podium. Fotograaf Frank van der Salm vertelt over zijn opvattingen over fotografie de verstandhouding tussen fotograaf en architect. Conservator Ellen Smit en restaurator Erica de Jong presenteren een selectie en speculeren met schijfster Sanneke van Hassel over de mogelijke verhalen die achter de foto's schuilgaan. De avond wordt gemodereerd door Flora van Gaalen (Het Nieuwe Instituut).

Fotograaf Frank van der Salm fotografeert het stedelijke landschap. In zijn vroege werk is de invloed van de New Topographics zichtbaar en door de jaren heen geëvolueerd tot een divers oeuvre over de complexiteit van de hedendaagse metropool. De laatste jaren is zijn aandacht verschoven naar de economische centra in Azië. Naast zijn autonome werk, doet hij opdrachten voor OMA, Herzog & de Meuron en MVRDV.

Sanneke van Hassel is een Rotterdamse schrijver. Voor haar verhalenbundels IJsregen (2005) en Witte veder (2007) kreeg ze de BNG Nieuwe Literatuurprijs voor schrijvers onder de veertig. In 2014 verscheen Hier blijf ik, met verhalen geïnspireerd door foto's van Rotterdam. Eind augustus 2017 verschijnt Stille grond, een actuele roman waarin verschillende inwoners van de stad strijd leveren om een rommelig veldje naast het spoor.

Samen met Mels Crouwel is Jan Benthem oprichter van Benthem Crouwel Architects. Benthem is werkzaam geweest als hoofdarchitect van ontwerpteams in de infrastructuur en complexe stedelijke bouwprojecten als de Noord-Zuidlijn in Amsterdam (metro) en renovatie van de openbaarvervoer terminals van Amsterdam Centraal, Rotterdam Centraal, Utrecht Centraal en Den Haag Centraal Station. Sinds 1988 is Jan Benthem hoofdarchitect van Schiphol Airport.

Ellen Smit is architectuurhistoricus en conservator van de afdeling Erfgoed van Het Nieuwe Instituut. Ze is gespecialiseerd in architectuur en stedenbouw van de twintigste eeuw.

Erica Jonkman is kunsthistoricus en restaurator en werkt als collectiebeheerder op de afdeling Erfgoed van Het Nieuwe Instituut. Ze is projectleider van het fotoconserveringsproject dat in 2016 is gestart.

Aan de hand van de archieven van de belangrijkste architecten en stedenbouwers biedt het Rijksarchief voor Architectuur inzicht in de ontwikkeling van de Nederlandse architectuur en maatschappij van de afgelopen 130 jaar. In de 4.000.000 tekeningen, schetsen, maquettes, zakelijke en persoonlijke correspondentie, foto's, affiches en verzamelde knipsels liggen talloze verhalen besloten. Ook verhalen die tot nog toe verborgen zijn gebleven omdat niemand er nog oog voor heeft gehad. Voor de Dwars door het Archief-avonden worden vanuit wisselende thema's uiteenlopende mensen uitgenodigd om nieuwe perspectieven te introduceren.

Voorafgaand aan deze avond krijgen Vrienden van Het Nieuwe Instituut weer de kans om een exclusief kijkje te nemen in het archief. Op donderdag 5 oktober van 17.00 - 18.00 uur laat conservator Ellen Smit in het depot een aantal bijzondere stukken uit de fotocollectie zien. De toegang is gratis en een introducé is welkom. Aanmelden kan via vrienden@hetnieuweinstituut.nl, of ga naar vrienden.hetnieuweinstituut.nl om Vriend te worden.

Eet voorafgaand aan de Thursday Night een hapje mee met sprekers, gasten en medewerkers van Het Nieuwe Instituut. Het Nieuwe Café biedt om 18.30 uur de ene keer keuze uit verschillende soepen met brood, of quiche met salade. Dinervouchers à ¬ 7,50 zijn tot een dag tevoren te krijgen via de Tickets-link op deze pagina of aan de bar op de avond zelf.