Deconstructing Ministerie van Sociale Zaken en Robin Hood Gardens Deconstructing Ministerie van Sociale Zaken en Robin Hood Gardens

Een avond waarop wordt gespeculeerd over alternatieve strategieën voor hergebruik en behoud van architectuur. Lionel Devlieger (Rotor), Suzanne Mulder (Het Nieuwe Instituut), Neil Bingham (Victoria & Albert Museum) en Dirk van den Heuvel (Jaap Bakema Study Centre) gaan hierover in gesprek met als voorbeelden de gebouwen van het Ministerie van Sociale Zaken en Robin Hood Gardens in Londen, waarvan een deel recentelijk is geacquireerd door het V&A Museum.

Kunnen deze casussen een nieuwe benadering van sloop maar ook van het archiveren en bewaren van architectuur inspireren? Gesprekleider van de avond is Dirk van den Heuvel (Jaap Bakema Study Centre).

Het voormalig Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Den Haag werd vanaf 1979 ontworpen door Herman Hertzberger, en in gebruik genomen in 1990. Het gebouw staat bekend als een van de laatste gebouwde voorbeelden van het Nederlandse structuralisme. Het was specifiek gemaakt voor het ministerie, maar werd al na minder dan 30 jaar ongeschikt bevonden. In 2016 werd het 70.000 m2 grote gebouw geveild en verkocht aan projectontwikkelaar MRP Development, dat plannen heeft voor de gedeeltelijke afbraak en herontwikkeling ervan.

Uitgaande van dit scenario organiseerde Rotor op uitnodiging van het Jaap Bakema Study Centre aan de TU Delft een ontwerpstudio 'Studio Rotor: Deconstruction' om de materiële consequenties van onder meer deze sloop te onderzoeken. Na informatie te hebben verzameld uit het archief van Hertzberger bij Het Nieuwe Instituut en tijdens bezoeken aan het gebouw zelf, hebben de studenten een kwantitatieve analyse gemaakt van de sloop, evenals een inschatting van de elementen die op een rendabele manier op een andere plek kunnen worden hergebruikt. Dit resulteerde in een tentoonstelling in het gebouw van Sociale Zaken die momenteel in aangepaste vorm bij Het Nieuwe Instituut te zien is.

Ook wordt er tijdens deze Thursday Night gekeken naar de bijzondere casus van de Robin Hood Gardens, een woonblok in Oost-Londen dat in 1972 ontworpen werd door Alison en Peter Smithson. Het woonblok raakte in verval, waardoor in 2008 besloten werd om het te slopen. Dit leidde tot een groot internationaal protest en een oproep voor behoud van het gebouw door architectuurhistorici en architecten, waaronder Zaha Hadid en Richard Rogers. De Robin Hood Gardens vormen volgens critici namelijk een bijzonder toonbeeld binnen de sociale woningbouw en binnen de stroming Brutalisme. Het is een project dat aanzet tot nadenken over hedendaagse architectuur en stedenbouw. Het V&A Museum heeft daarom dit jaar besloten om een deel van de Robin Hood Gardens in de collectie op te nemen. Lees hierover in het blog van Dirk van den Heuvel.

De in Brussel gevestigde architect en architectuurhistoricus Lionel Devlieger is medeoprichter van Rotor, een vanuit Brussel opererend ontwerperscollectief. Rotor staat voor een nieuwe benadering van de hedendaagse architectuurpraktijk en neemt kritische standpunten in over design, materiële middelen en afval, door middel van onderzoek, tentoonstellingen, publicaties en conferenties. Op uitnodiging van het Jaap Bakema Study Centre leidde Rotor in 2017 een speciale studio die zich richtte op de ontmanteling van modernistische en hedendaagse gebouwen die op de nominatie staan om gesloopt te worden, met als doel onderdelen ervan beschikbaar te maken voor herontwerp en hergebruik.

Neil Bingham is auteur, historicus en curator. Op dit moment is hij Curator Hedendaagse Architectuur Collecties binnen de afdeling Architectuur, Design en Digitaal bij het Victoria & Albert Museum. Bingham leidde binnen het V&A Museum de acquisitie van de Robin Hood Gardens. Hiervoor was hij Consulting Curator Architecturale Tekeningen bij de Royal Academy of Arts, Londen, en voor bijna twintig jaar curator voor het Royal Institute of British Architects Drawings Collection.

Kunsthistoricus Suzanne Mulder werkt als expert erfgoed bij Het Nieuwe Instituut. Ze schrijft over architectuur en heeft diverse publicatie op haar naam staan, waaronder Nederlandse architectuur in 250 topstukken en Keuzes Maken. Tevens was zij curator van diverse tentoonstellingen, waaronder Schatkamer (NAi) en Structuralisme (Het Nieuwe Instituut). Daarnaast was zij gastdocent bij de Academie van Bouwkunst Amsterdam en bij de Reinwardt academie. Momenteel is zij ook werkzaam als bestuurslid van het Dudok Architectuur Centrum in Hilversum.

Eet voorafgaand aan de Thursday Night een hapje mee met sprekers, gasten en medewerkers van Het Nieuwe Instituut. Het Nieuwe Café biedt om 18.00 uur de ene keer keuze uit verschillende soepen met brood, of quiche met salade. Dinervouchers à ¬ 7,50 zijn tot een dag tevoren te krijgen via de Tickets-link op deze pagina of aan de bar op de avond zelf.