De geschiedenis van de wereld vanuit het perspectief van de algDe geschiedenis van de wereld vanuit het perspectief van de alg

Algen kennen een bijzonder lange geschiedenis die meerdere geologische tijdperken omvat, van hun ontstaan in de oersoep op aarde tot hun mogelijke verovering van de ruimte. Wanneer we hun gedrag op micro- en macroniveau nader onder de loep nemen, zien we dat algen een sleutelrol spelen in levensprocessen en wereldwijde materiecycli. Door water, lucht en aarde met elkaar te verbinden vormen ze een schakel tussen de elementen.

In deze eerste workshop is Sergio Mugnai uitgenodigd als spreker. Vervolgens herschrijven we de geschiedenis van de wereld op een manier die ons, de mens, dwingt om in andere tijdsgewrichten, ruimteschalen en evolutiestrategieën te denken door de wereld te bekijken vanuit het perspectief van de alg.

Waar het leven in veel opzichten nog een mysterie is, leidt de zoektocht naar de oorsprong ervan ons terug tot de eerste eencellige blauwalgen, die 3,5 miljard jaar geleden in de oceanen verschenen. Algen gebruiken de energie van de zon voor fotosynthese, waarbij ze koolstofdioxide omzetten in organisch materiaal en als bijproduct zuurstof afgeven. Dankzij de continue activiteit van deze eerste algen werd de atmosfeer langzaam maar zeker rijker aan zuurstof, waardoor er complexere levensvormen konden ontstaan. Meercellige organismen, planten en dieren veroverden langzaam maar zeker de oceanen, het land en de lucht.

Algen zijn dan ook de ware grondleggers van het leven; ze zijn verantwoordelijk voor ruim 50 procent van de huidige zuurstofproductie op aarde en voor een groot deel van de koolstofopslag. Daarnaast staan ze aan de basis van de voedselketen. Dankzij de bijzondere methoden van symbiose die ze hebben ontwikkeld om samen te kunnen leven met andere soorten, gedijen algen in zowel zoet als zout water, alsook op de meest eigenaardige en extreme plekken op aarde.

Het is overduidelijk dat de mens - en al wat leeft - volkomen afhankelijk is van algen. Toch weten we nog altijd maar heel weinig over deze fascinerende organismen. Hoewel ze steeds vaker worden genoemd als redders van de planeet, zullen algen de mensheid hoogstwaarschijnlijk overleven. Wat kunnen we van ze leren, nu het nog kan?

Nu het hoog tijd is na te denken over de vraag hoe wij als mensen willen samenleven met andere vormen van leven, onderzoeken we in dit project de rol van de alg als ambassadeur die ons op een andere manier naar de wereld laat kijken.

Dit is de eerste workshop in een serie van drie. In deze drie workshops bestuderen we de geschiedenis en de rol van algen op aarde, stellen we onze menselijke kijk op de wereld op de proef en onderzoeken we mogelijke nieuwe relaties met deze organismen. In elke sessie zal een gastspreker een specifiek onderwerp uitlichten en deelnemers stimuleren om meer-dan-menselijke werelden te verkennen.

Workshop 2 - Het Algenmanifest
05/09 - 15.00 - 19.00

Workshop 3 - Ontmoetingen met algen
12/09 - 13.00 - 17.00

Johanna Weggelaar studeerde algemene _engineering _en werkte drie jaar in wind- en zonne-energie in Frankrijk, voordat ze zich richtte op culturele historie. Met deze combinatie van achtergronden, werkt Weggelaar nu aan projecten die zich op de grens bevinden van deze disciplines, met als doel om dialogen tussen verschillende expertisegebieden, culturen en werkpraktijken te creëren. Sinds 2013 werkt ze in Nederland, waar ze aan verschillende internationale tentoonstellingen heeft deelgenomen, gecureerd en geproduceerd die een kritische reflectie bieden op technologie, maatschappij en milieu. In 2017 startte Johanna Weggelaar bij Atelier Luma als projectleider voor het 'Algae Platform'. Naast haar werk voor Atelier Luma onderzoekt ze hoe nieuwe narratieven en alternatieve methodologieën te creëren zijn in de context van klimaatcrisis.

Dr. Sergio Mugnai is senior aan de Erasmus Universiteit, waar hij lesprogramma's heeft ontwikkeld in plantenbiologie en plantenfysiologie. Tot 2011 was Mugnai senior researcher in plantenfysiologie aan de Universiteit van Florence, waar hij verschillende onderzoeken heeft gedaan op het gebied van stressfysiologie en de interactie tussen planten en hun omgeving. Daarna is hij naar Nederland verhuisd, om bij the European Space Agency in Noordwijk om biologiegerelateerde onderzoeken te leiden in het Intertnational Space Station (ISS).