51 Sprints op Istanbul Design Biennial 201651 Sprints op Istanbul Design Biennial 2016

Uit de catalogus, Istanbul Design Biënnale 2016:

"De titel van de Istanbul Biënnale van 2016, Are we human? representeert niets minder dan een fundamentele verschuiving binnen het ontwerpveld. De curatoren Beatriz Colomina en Mark Wigley introduceerden de titel expliciet als de drijvende kracht van hun programma. Waar de meeste ontwerpprojecten van de twintigste eeuw zich bezighielden met de vraag "Wat maakt ons mens?", confronteert de Istanbul Biënnale het ontwerpveld en haar gebruikers met recente ontwikkelingen binnen de wetenschap en de mogelijkheid om menselijke genotypen te manipuleren. De vraag "zijn wij mens?" kan gezien worden als een overgangsperiode tussen verleden en heden. Het is waarschijnlijk een van de meest urgente vragen voor het ontwerpveld, vooral gezien het feit dat we ons aan de vooravond bevinden van een herbezinning van hetgeen we ooit "menselijke natuur" noemden, met alle morele implicaties en dilemma's van dien. We houden ons meer en meer bezig met het modificeren van ons soort: we willen voor altijd jong zijn, kinderen krijgen wanneer we daar zelf aan toe zijn, en onze hersenopslag vergroten. Er heeft zich al een grote markt ontwikkeld om aan onze eindeloze verlangens te voldoen, waarin onze persoonlijke subjectiviteit wederom fungeren als strijdveld waar tegenovergestelde belangen van centrale overheden tot private bedrijven, van activisten tot ontwerpers worden uitgespeeld."

De uitnodiging om deel te nemen aan de Istanbul Biënnale en de mogelijkheid na te denken over de vraag "Zijn Wij Mens?" (Are We Human?]) kwam voor Het Nieuwe Instituut als geroepen. Het Instituut was destijds net begonnen aan een onderzoeks- en tentoonstellingsprogramma dat de Olympische Spelen in Rio de Janeiro als uitgangspunt nam. Het programma belicht een aantal nieuwe "lichamen" in ontwikkeling: het "lichaam" van de staat, het lichaam van de stad en natuurlijk onze eigen individuele, fysieke lichamen. De Istanbul Biënnale bood de mogelijkheid het project _51 Sprints _verder te ontwikkelen van interactieve web-documentaire tot fysieke presentatie waarin de laatste resultaten van de Olympische Spelen in Rio zijn opgenomen.

51 Sprints gebruikte het fenomeen van de 100m-sprintfinales van de moderne Olympische Spelen als een eigenaardig en specifiek kader voor de vraag Zijn Wij Mens?. In de grondbeginselen van de Olympische Spelen wordt gesteld dat de Spelen "sport ten dienste plaatst van de harmonieuze ontwikkeling van de mensheid: het uitoefenen van een sport is een mensenrecht dat zonder discriminatie uitgeoefend dient te kunnen worden, ongeacht ras, kleur, sekse, seksuele oriëntatie, taal, religie, politieke of andere mening, nationale of sociale afkomst, eigendom, of andere status". - citaat uit de huidige _Olympic Charter_.

Desalniettemin waren de eerste edities van de moderne Spelen een exclusieve affaire: de atleten waren witte, financieel onafhankelijke mannen uit een kleine groep geïndustrialiseerde landen. De universele Olympische grondbeginselen waren in 1896 nog niet zo duidelijk gearticuleerd als zij in 2016 zijn, maar terugblikkend kunnen ze gezien worden als een suggestieve indicatie van de destijds heersende opvattingen over de universele mens.

51 Sprints vertelt in zeer geconcentreerde vorm niet alleen het verhaal van de ontwikkeling van de 100m-sprintfinales, maar ook van de verbreding en verdieping van de hierboven beschreven grondbeginselen. Door sociale, politieke en economische strijd en de verandering van perspectieven, kunnen mensen van allerlei genders, etniciteiten, kleuren, naties en niet-naties de sprintbanen van de Olympische Spelen betreden.

Vandaag de dag wordt zelfs het standaard van het Olympisch menselijk lichaam - twee benen, twee armen, twee oren, twee ogen-, gezien als een normatief instrument en een hegemonie die moeten worden bestreden. Recente edities van de Paralympische Spelen ontvingen meer media-aandacht en er gaan steeds meer stemmen op voor een versmelting van de Olympische en Paralympische Spelen. Dit zou het Olympische standaard van de universele mens nog breder trekken, niet alleen door de inclusieve acceptatie van de mogelijke afwezigheid van bepaalde ledematen, maar ook door de acceptatie van de aanwezigheid van niet-organische, technologische componenten in het menselijk lichaam.

Het project 51 Sprints bestaat uit twee onderdelen: een videodocumentaire en een interactief deel. In de documentaire wordt de verbreding van het concept van de universele Olympische mens vertelt in vijf parallelle verhaallijnen: gender, ras, klasse, natie en lichaam. In het interactieve deel, de Equaliser, bevindt de kijker zich in een speculatieve positie, te vergelijken met die van de wetenschapper of de ontwerper. Wat als historische, fysieke, biologische, politieke en economische verschillen niet zouden bestaan? Hoe zouden we Olympische prestaties dan waarderen? Impliciet brengt het een grotere vraag met zich mee: als deze verschillen niet zouden bestaan, wat blijft er dan over wat van wat we vandaag de dag als "menselijke natuur" of zelfs "Evolutie" beschouwen? Vooral wanneer het mogelijk is onze biologische beperkingen te ontkennen of in ieder geval te overwinnen en wanneer het idee van het boven- of postnatuurlijke zich niet langer beperkt tot sciencefiction en maar al te menselijk is geworden. Zijn wij mens om we ons mens-zijn en alles dat ons mens maakt accepteren, of komt onze menselijkheid voort uit de efemere eisen van het hier en nu, gevormd door ontwerp?

51 Sprints maakt onderdeel uit van Het Nieuwe Instituuts onderzoeks- en tentoonstellingsprogramma over de Olympische Spelen en nieuwe lichamen in ontwikkeling. _51 Sprints _werd tentoongesteld tijdens de Istanbul Design Biennial 2016 en door 120.000 bezoekers bezocht. De webdocumentaire is ontwikkeld in samenwerking met kunstenaar Yuri Veerman en ontwerpstudio Randon Studio.