Thuis in de Rijkscollectie Thuis in de Rijkscollectie

Als in een bejaardentehuis terecht komen een schrikbeeld is, dan kan deze foto mogelijk een troost zijn. De lichte ruimte, het vele groen er omheen, het gekeuvel bij een kopje koffie of een spelletje. Veel dichter bij een thuisgevoel kun je misschien niet komen. J.P. Kloos. Bejaardencentrum 'De Heemhaven', Heemstede, 1963-1968. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, KLOO ph66

De overtreffende trap van knus en comfortabel. Dat glanzende hout met die ronde hoeken! De velour kussens, de zware tapijten en gordijnen! Komt hier ooit daglicht binnen? Een beetje verstikkend misschien, maar zo fraai ontworpen, dat het stiekem toch wel erg mooi is. P. Kramer. Studeer-woonkamer, z.j. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief Tentoonstellingsraad, TENT o455

Kantoren worden vandaag de dag zo efficient mogelijk ingericht, maar dat was in het begin van de jaren 1900 nog heel anders. Alleen de enorme ruimte al. Het lijkt meer op een woonkamer, met die fraaie vitrages en kleden, en kunst aan de muur. Waarom zou je nog thuiswerken? Van Nieukerken. Kantoorgebouw van de Bataafsche Petroleum Maatschappij (later Shell), Den Haag, 1915-1930. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, NIEU ph 455

Niegeman verzamelde foto's voor zijn boek 'Ik kan wonen'. Dit is vermoedelijk hoe het niet moest. De keuken is krap en slecht verlicht. De ruimte iets naar voren hellend fotograferen helpt ook niet: net zo min als die pan aardappelen die daar op het randje staat te balanceren. Minuscuul keukentje. Foto: mogelijk Koen Limperg (stempel achterzijde). Collectie Het Nieuwe Instituut, archief J.C.H. Niegeman, NIEG, PH498.

Heel curieus dit: een woonkamer of salon met bepaald geen gebrek aan zitruimte, en een kind dat demonstratief, uitdagend bijna, op de grond ligt en ons recht aankijkt. Dit interieur heeft alles in zich om een aangename ruimte te zijn voor ongedwongen sociaal verkeer, maar dit maakt het een beetje unheimisch. K.P.C. de Bazel. Woonhuis J. de Leeuw, Laren, 1913. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, BAZE 1480

Als een kat die altijd het warmste plekje in huis vindt, zo liggen deze twee ontspannen voor het raam. Al zijn alle stoelen nog vrij, ze kiezen er toch voor bij elkaar op het kussen te liggen, genietend van de zon op hun gezicht die door de enorme raampartij schijnt. E. Jelles. Vakantiehuis Schepers, Parpan, Zwitserland, 1962. Collectie Het Nieuwe Instituut, JELL, 188-04

Niets maakt een huis zo gezellig als een trouwe viervoeter die vrolijk rondloopt en af en toe je bank of bed van een dot haren voorziet. Uiteindelijk heb je toch alles over voor je huisdier? Woning in Magnitogorsk of Kislowodsk, Rusland. Foto: vermoedelijk J.C.H. Niegeman. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief J.C.H. Niegeman, NIEG, ph146

Je kunt je moeilijk voorstellen dat hier mensen leven, het lijkt meer op een altaar voor geschoten wild. Iets om naar te kijken met (on)gepaste trots, maar niet om gezellig in te vertoeven. J.W. Hanrath. Jachthuis Olaersduyn, Rockanje, 1910. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, HANR f5

Het valt niet direct op, maar als je het weet, kun je je goed voorstellen dat je in dit interieur letterlijk rond kunt lopen: het is een achthoekige ruimte in een watertoren. Het uitzicht zal fenomenaal zijn, maar daar zien we helaas niks van. De bewoonster is er zo te zien niet meer van onder de indruk. 'Wonen in Buitenveldert'. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief Stichting Goed Wonen, SGWO, f24-54

Een keuken zonder bovenkastjes kun je rommelig of gezellig vinden. Er is in elk geval heel wat fraai houtsnijwerk aan te pas gekomen. Wat er uitziet als een afzuigkap lijkt toch vooral decoratie, en weinig doeltreffend als het gaat om het afvoeren van etensluchtjes. Keuken. Foto: Ab Koers. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief Stichting Goed Wonen, SGWO f65-155

Sommige mensen lijken naadloos in hun interieur te passen. Zo verfijnd als de kanten kleedjes, het decoratieve behang en het tegelwerk rond de haard, zo elegant is de subtiel opengewerkte japon van de bewoonster. Haar blik verraadt dat ze hier op haar plaats is. F.A. Warners. Landhuis Heerlen, 1912. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, WARS, n75-04.

Je ziet het niet vaak op interieurfoto's: mensen die zo geconcentreerd bezig zijn met iets, zich helemaal onbewust van het feit dat er een fotograaf rondloopt. Mensen in een architectuurfoto, dat ziet er al snel een beetje gekunsteld uit. Dit niet. Sterker nog, de foto gaat helemaal niet over het huis, hoe fraai ook, het gaat over het lezende kind. E. Jelles. Vakantiehuis Schepers, Smalle Ee, 1967. Collectie Het Nieuwe Instituut, JELL 529-03

Nu het volop zomer is, kijken we uit naar avonden buiten met vrienden of familie; lang tafelen op een warme avond, goede gesprekken en 'onthaasten'. In een park of op het balkon, of zoals hier, in je eigen achtertuin. Brinkman en Van der Vlugt. Tuin Huis Sonneveld. Collectie Het Nieuwe Instituut, SONN. Bruikleen Stichting B.I.H.S.

Deze gezellige werkruimte, die optimaal profiteert van het fraai binnenvallende licht, straalt een en al creativiteit uit. Op de tafel behalve een typmachine en een soort kartonnen Sinterklaas ook een eierdoos. Het lijkt wel of die de bron van inspiratie is geweest voor de fraai rafelige hoekoplossingen in de bakstenen muren. J. Verhoeven. Woning Hoevelaken, 1975. Fotograaf onbekend. Collectie Het Nieuwe Instituut, VERH, f8-2.

Een familieportret dat op Instagram niet zou misstaan: quasi nonchalant, maar toch overduidelijk geposeerd. Het interieur, niet te stijf, maar ook geen rommeltje, is hier geen bijzaak: het speelgoed, de boeken, het naaigerei zijn zorgvuldig gekozen attributen om een zekere ongedwongenheid te suggereren. K.P.C. de Bazel. Familiefoto. Collectie Het Nieuwe Instituut, BAZE, 1546-11

Er zijn weinig dingen in huis zo mooi als invallend zonlicht door de ramen, weerspiegelend op lichtjes wapperende vitrages zodra een zacht briesje door het huis trekt. De geur van een vers gezet kopje koffie zou dit helemaal afmaken. Brinkman en Van der Vlugt. Huis Sonneveld. Collectie Het Nieuwe Instituut, SONN .. Bruikleen Stichting B.I.H.S.