Recent verworven: archief WiMBY!
Onlangs is de acquisitie afgerond van het archief van WiMBY!, een project van Crimson Architectural Historians en Felix Rottenberg dat als doel had de grootschalige herstructurering van de naoorlogse wijk Hoogvliet (Rotterdam) op een hoger peil te brengen. Een project dat zich onderscheidt van andere vernieuwingsoperaties in Nederland door de onconventionele aanpak: sociaal-geïnspireerd, bottom-up, en met aandacht voor de sociale en ruimtelijke infrastructuur.
22 maart 2018
24H Architecture. Muziekwoningen. Co-housing project voor nieuwe collectieve woonvormen, 2004-2008. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief WiMBY!
FAT. Park de Heerlijkheid, 2002. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief WiMBY!
Hoogvliet, een op modernistische leest geschoeide woonwijk gebouwd voor werknemers uit de petrochemische industrie, is een typische jaren vijftig wijk: monofunctioneel en decentraal gelegen, die kampt met een imagoprobleem, criminaliteit en drugsoverlast. De herstructureringsopgave in Hoogvliet is exemplarisch voor veel stedelijke condities over de hele wereld, en WiMBY! is daarom vooral /"een zoektocht naar de mogelijkheden van al die andere New Towns, satellietsteden, Trabantstädte, Garden Cities, Villes Nouvelles en groeikernen die in de twintigste eeuw zijn gebouwd./"
Bruisende stadswijk
Crimson Architectural Historians (Michelle Provoost, Wouter Vanstiphout, Simone Rots en Annuska Pronkhorst) en Felix Rottenberg kregen in 2001 van de Rotterdamse GroenLinks wethouder Herman Meijer de opdracht om Hoogvliet via een grootschalige herstructurering te veranderen in een bruisende stadswijk.
/"Eén van de grootste obstakels voor de hedendaagse stedenbouw en stedelijkheid is het NiMBY-verschijnsel (Not in My Backyard). Het staat voor de individuele angst van de stedeling voor collectiviteit, voor alles wat vreemd en nieuw is. WiMBY! (Welcome into My Backyard) is het motto van een nieuwe ontwerp- en organisatiecultuur waarin de complexiteit juist wordt opgezocht om nieuwe mogelijkheden te realiseren. Het staat voor een stedelijke ethiek waarin veranderingen en toevoegingen juist gezien worden als een potentiële bron van verrijking voor de bewoner./"
Het archief bevat materiaal van de vele betrokken stedenbouwers en architecten zoals Maxwan, Kees Christiaanse, Bjarne Mastenbroek en Liesbeth van der Pol, Palmboom en Van den Bout , H+N+S, DUS architecten, 24 H, Van BergenKolpa, NL Architects, Onix en FAT, en van de vele (andere) stakeholders en spelers, variërend van politieke bestuurders en corporatie-directeuren tot bewoners.
NL Architects. Proeffabriek, 2002. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief WiMBY!
NL Architects. Proeffabriek, 2002. Collectie Het Nieuwe Instituut, archief WiMBY!
Het archief van WiMBY! is interessant voor de collectie van Het Nieuwe Instituut vanwege drie aandachtsgebieden die in het verzamelbeleid worden genoemd:
Stad en Stedelijkheid
Het project is illustratief voor de transformatieopgaven in naoorlogse uitbreidingswijken, en door zijn schaal, complexiteit en looptijd uniek in Nederland. De aanpak van Hoogvliet onderscheidt zich doordat er steeds weer gezocht is naar de identiteit van bestaande structuren, zowel ruimtelijk als sociaal. Het belang van de werkwijze van WiMBY! schuilt in (kleinschalige) interventies die van betekenis zijn voor het grotere geheel. WiMBY! realiseerde tevens projecten op stedenbouwkundig niveau: het project Logica, een stedenbouwkundige handleiding, die ruimtelijke samenhang bracht in de diverse projecten (MaxWan); de Groene Voegen, een integraal plan voor de openbare ruimte (H+N+S en Palmboom) en Heerlijkheid Hoogvliet, ontworpen door FAT.
Welvaart en Welzijn
WiMBY! realiseerde in Hoogvliet vernieuwende typologieën op gebied van wonen, scholen en culturele gebouwen, zoals drie co-housing projecten voor nieuwe collectieve woonvormen, o.a. voor muzikanten en een ecogroep, en een reeks 'school-parasites', en de 'postmoderne' Villa Heerlijkheid Hoogvliet, met daarin een dependance van Lantaren-Venster en een multifunctioneel cultureel centrum. Samen met binnen- en buitenlandse architecten en stedenbouwkundigen ontwikkelde WiMBY! verder een woonwijk, een park en scholen. Daarnaast werden festivals en events georganiseerd.
Architectonische cultuur
WiMBY! Is illustratief voor een nieuwe participatieve werkwijze en 'bottom-up' aanpak, voor de complexiteit van het (ontwerp)proces van stedelijke vernieuwing na 1995 (verzelfstandiging corporaties), het 'gepolder' met stakeholders om plannen gerealiseerd te krijgen inclusief de veranderende rol van de architecten en stedenbouwers daarin. WiMBY! is een onafhankelijke, flexibele, maar vooral a-typische organisatie die opbouwwerk vericht vanuit de architectuur(geschiedenis) en stedenbouw.
Citaten zijn afkomstig van de website van WiMBY!