Persbericht: Tentoonstellingsprogramma naar aanleiding van de Olympische Spelen Persbericht: Tentoonstellingsprogramma naar aanleiding van de Olympische Spelen

De Olympische Spelen staan symbool voor heldenverhalen van individuen die streven naar het hoogst haalbare en door fysieke discipline en mentaal doorzettingsvermogen overwinnen. Schoonheid en ethiek zijn daarin nauw verbonden en worden als nastrevenswaardig voorbeeld aan de wereld voorgehouden. Onder de druk van presteren en winnen worden grenzen steeds verder opgezocht. Het lichaam is maakbaar en onderdeel van een productindustrie. Welke betekenis heeft het daardoor gekregen? Hoe wordt vandaag de dag tegen het lichaam aangekeken? Deze vragen staan centraal in het nieuwe tentoonstellingsprogramma dat geflankeerd wordt door presentaties, lezingen, debatten (Thursday Night), workshops en een educatief programma voor gezinnen, kinderen, jongeren en het onderwijs.

Het controleerbare en maakbare lichaam is een voor ieder nastrevenswaardig ideaal geworden en de markt springt hier handig op in. De tentoonstelling The Life Fair heeft de vorm van een consumentenbeurs, waar de bezoeker (consument) zich kan oriënteren op nieuwe producten en diensten. Steeds wordt daarbij de grens opgezocht van idealen en normen en hun ethische impact. Hoever is de bezoeker bereid te gaan? Het lichaam als het domein waar markt, overheid en technologie elkaar ontmoeten. De beurs is georganiseerd rond thema's als gezondheid, schoonheid, gezinsplanning, seks, werk, identiteit, dood en consumptie, waarbij niet altijd duidelijk is welke producten echt zijn en welke speculatief en wie ze aan de man probeert te brengen: een bedrijf, overheidsinstantie of kunstenaar/ontwerper.

Veiligheid is een groot maatschappelijk thema. De veiligheid van het collectieve lichaam staat voorop, het individuele lichaam vormt het gevaar. Voor Rio 2016 is een state-of-the-art-veiligheidssysteem ontwikkeld, Centro de Operações Preifetura do Rio de Janeiro (COR), dat letterlijk het zenuwcentrum van de Olympische Spelen vormt. Van daaruit wordt de miljoenenstad in de gaten gehouden met camera's, sensoren, bluetooth en andere detectieapparaten. Via algoritmes en data-analyses worden afwijkingen in patronen gemonitord, om het onveilige individu of de onveilige situatie te kunnen opsporen. In Het Nieuwe Instituut wordt een 1:1 control room nagebouwd waarin de datastromen uit Rio te volgen zijn en tijdens de Spelen live geanalyseerd en omgezet worden in datavisualisaties.

Aan het begin van de twintigste eeuw veranderde de blik op het menselijk lichaam. De tentoonstelling The New Body laat deze ontwikkeling in de context van de Russische Revolutie zien. Aan de hand van historisch beeldmateriaal uit een tiental Russische musea en collecties wordt getoond hoe artistieke ontwikkelingen in dans en muziek de verbeelding van het lichaam veranderden. De nieuwe media uit die tijd, film en fotografie, speelden een belangrijke rol bij de vormgeving en verbeelding van dit 'nieuwe' lichaam.

Tijdens de Olympische Spelen van 1972 presenteerde Duitsland zich als een moderne, democratische en cultuurbewuste natie. Het was een kans om de herinnering aan Hitlers 'Nazi-Spelen' van Berlijn 1936 te laten vervagen voor een nieuw, hoopvol beeld. De Spelen van München moesten het voorbeeld worden van een perfect huwelijk tussen architectuur en design in dienst van de mens. De tentoonstelling München 1972 belicht het esthetisch ideaal van de ontwerpers en hun vurig verlangen om een beeld van een democratische, open maatschappij te creëren. Maar toont ook de kwetsbaarheid van deze (waarschijnlijk) laatste sterke demonstratie van een ontspannen natie, met een ongekend geloof in de kracht van visuele representatie. Uiteindelijk werd München '72 immers overschaduwd door de gijzeling en dood van elf Israëlische atleten.

De interactieve documentaire 51 Sprints laat zien hoe de Olympische atleet een symbool wordt voor telkens een ander publiek. De documentaire bevat van iedere 100 meter sprintfinale uit de geschiedenis van de moderne spelen één registratie. Al die registraties samen vormen een verhaal over de collectieve ervaring van het kijken naar de wedstrijd. Wat begon als een onderonsje van een witte, mannelijke elite, werd gaandeweg opengesteld voor vrouwen, arbeiders, mensen van kleur en sinds Londen 2012 treden ook de paralympische sporters toe, als fysiek gehandicapte maar technologisch verbeterde mens.

Voor meer informatie neem contact op met Ester Martens, Marketing, Communicatie, Commercie Het Nieuwe Instituut, via e.martens@hetnieuweinstituut.nl, t: 06-53600431.