Nieuwe Instituut presenteert SIDELINED op de 19e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia Nieuwe Instituut presenteert SIDELINED op de 19e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia

Nieuwe Instituut, het nationale museum en instituut voor architectuur, design en digitale cultuur in Nederland, is elke twee jaar opdrachtgever van de Nederlandse inzending in het Rietveldpaviljoen op de Internationale Architectuurtentoonstelling van La Biennale di Venezia. Op deze 19de editie presenteert het Nieuwe Instituut een tentoonstelling van curator Amanda Pinatih, Conservator Vormgeving en Hedendaagse Kunst bij het Stedelijk Museum, en social designer Gabriel Fontana.

Sport – in al zijn vormen – weerspiegelt en beïnvloedt maatschappelijke conventies, waaronder die met betrekking tot gender, identiteit en groepsdynamiek. Waar sport beoefend wordt, worden collectieve identiteiten gevormd en versterkt. Hoewel saamhorigheid het doel is, kan het resultaat leiden tot verdeeldheid, polarisatie en uitsluiting.

“Als opdrachtgever is het Nieuwe Instituut verheugd om SIDELINED te presenteren; een project dat nieuwe denkbeelden voor een inclusievere wereld biedt via een medium waarmee iedereen zich kan identificeren: sport. Het getalenteerde team achter deze installatie laat ons zien dat niets als vanzelfsprekend hoeft te worden aangenomen en inspireert om uitdagingen aan te gaan met speelsheid en optimisme.”

– Aric Chen, Algemeen en Artistiek Directeur van het Nieuwe Instituut

Gabriel Fontana vat sport op als een architectonisch systeem: het reguleert ruimtes, lichamen en gedrag. Door bestaande afspraken, regels en aannames in de sport te bevragen en te veranderen – zoals de vorm van het veld, de samenstelling van het team of de regels van het spel – opent hij een speelveld voor inclusiviteit, empathie en solidariteit.

Met Multiform en Fluid Field creëert Fontana alternatieve teamsporten die een pluralistische en fantasierijke toekomst verbeelden. In Venetië past hij zijn onderzoek toe op architectuur en stedelijke ruimtes en hoe deze gastvrij of juist vijandig kunnen zijn.

Door queering-theorieën en -methodologieën toe te passen bij de transformatie van de iconische ruimte van de sportbar, stimuleert het paviljoen nieuwe manieren van denken over de oriëntaties van en tussen lichamen, ruimtes en identiteiten.

De ruimte, ontworpen door Koos Breen en Jeannette Slütter, nodigt bezoekers uit om deel te nemen door zelf te spelen of anderen te observeren en te ontdekken hoe hun relatie tot vertrouwde architectonische ruimtes kan verschuiven.

Als reactie op het thema Intelligens van de Biënnale en met bijdragen van verschillende kunstenaars, onderzoekers en andere denkers, doet het paviljoen een voorstel voor een architectuur die inclusief, veelzijdig en verbeeldingsrijk is, en nieuwe vormen van saamhorigheid creëert.

Kijk voor meer informatie over de Nederlandse inzending van de Biennale Architettura 2025 op www.sidelined2025.nl

Credits Nederlands paviljoen
Opdrachtgever: Nieuwe Instituut
Curator: Amanda Pinatih
Exposanten: Gabriel Fontana (hoofdexposant), Alice Wong, Luca Soudant
Scenografie en grafisch ontwerp: Koos Breen, Jeannette Slütter

Ondersteuners
De tentoonstelling wordt financieel ondersteund door het Nederlandse Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Ambassade en het Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden.

Beeldmateriaal
De perskit van de Nederlandse inzending is hier te downloaden.

Voor meer informatie en verzoeken neem contact op met:
Keesje Heldoorn, persvoorlichter press@nieuweinstituut.nl

Made Ngurah Amanda Pinatih is kunsthistoricus, PhD-kandidaat en curator. Als Conservator Vormgeving en Hedendaagse Kunst bij het Stedelijk Museum Amsterdam brengt zij nieuwe perspectieven naar de uitgebreide collectie van het museum. Haar experimentele werkwijze is gedreven door een interesse in het ontwikkelen van nieuwe formats voor kennisoverdracht en het verkennen van manieren waarop museumcollecties jongere en toekomstige generaties kunnen aanspreken. Haar tentoonstellingen en projecten onderzoeken de raakvlakken tussen sociale, politieke, dekoloniale, ecologische en economische vraagstukken. Recente tentoonstellingen zijn onder meer Unravel: The Power and Politics of Textiles in Art en Formafantasma/Oltre Terra.

Gabriel Fontana is een onafhankelijke ontwerper die bekendstaat om zijn unieke benadering van social design. Hij richt zich op het herstructureren van de samenleving door nieuwe sportspellen te ontwikkelen die zijn aangepast aan de wereld van vandaag. Zijn methode biedt mensen een speelse manier om te ervaren wat de heersende normen rondom identiteit, gemeenschap en inclusie betekenen, en hoe verandering mogelijk is.

Fontana gebruikt sport als metafoor voor de samenleving, waarin ‘tegen elkaar spelen’ vaak de norm is. In deze context ontwikkelt hij alternatieve teamsporten die groepsdynamiek deconstrueren en empathie bevorderen. Zijn werk heeft internationale erkenning gekregen binnen het onderwijs, de culturele sector en de sportindustrie. Zijn spellen worden gespeeld op scholen in Europa en zijn gepresenteerd tijdens de Olympische Spelen van Parijs 2024, op het hoofdkantoor van Nike (VS) en in gerenommeerde musea zoals MoMA (VS), Nieuwe Instituut (NL) en Taiwan Design Museum (TW).

Koos Breen is een interdisciplinair ontwerper, art director, curator en kunstenaar gevestigd in Den Haag. Opgeleid als grafisch ontwerper aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, varieert zijn werk van munten tot tapijten, van boeken tot schoenen en van tafels tot ruimtelijke installaties.

Jeannette Slütter is een multidisciplinaire kunstenaar wier praktijk wordt gevormd door een diepe betrokkenheid bij ruimte, architectuur en de systemen die deze ondersteunen. Slütter experimenteert met tentoonstellingsformats en onderzoekt thema’s rondom kunstenaarschap en ruimtelijke dynamiek.

De Internationale Architectuurtentoonstelling wordt sinds 1980 georganiseerd in Venetië. Het wisselt af met de Internationale Kunsttentoonstelling, die in 1895 werd opgericht. La Biennale di Venezia is uitgegroeid tot het meest prestigieuze internationale platform voor architectuur, met 285.000 bezoekers tijdens de vorige editie in 2023. In 2025 opent de tentoonstelling op zaterdag 10 mei en blijft zes maanden open tot zondag 23 november 2025.