iPRES Professional Visits Programme: Naar een duurzame toegankelijkheid van de architectuurcollectieiPRES Professional Visits Programme: Naar een duurzame toegankelijkheid van de architectuurcollectie

Tijdens de iPres conferentie komen vraagstukken op het gebied van duurzame toegankelijkheid aan de orde waar veel wetenschappelijke instellingen, archieven, bibliotheken, musea en kunstinstellingen mee te maken hebben. Tijdens het Professional Vistis Programme maken deelnemers kennis met de praktijk van collega-instellingen.

Het Nieuwe Instituut beheert de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, die gedeeltelijk uit digitaal materiaal bestaat. De digitale archieven en projectdossiers worden bij architecten en architectenbureaus gevormd binnen een creatief proces. Wanneer archieven overgedragen worden aan de Rijkscollectie, hebben we vaak te maken met - soms complexe - bestanden die met allerlei typen software gecreëerd zijn, waar diverse afhankelijkheidsrelaties bestaan tussen digitale objecten en waarin verschillende soorten ordeningen zijn aangebracht. Dat zijn allemaal risico's voor een duurzame toegang tot de informatie die in de archieven besloten ligt. Software die in onbruik raakt leidt bijvoorbeeld tot onleesbare bestanden.

In 2018 is bij zes architectenbureaus het onderzoek 'Between Creators and Keepers' verricht naar de manier waarop archieven worden gevormd. Daaruit blijkt dat digitaal ontwerpen allerlei gevolgen heeft gehad voor het ontwerpproces en wat wij aantreffen in archieven en projectdossiers wat betreft gebruikte software en de manier van ordenen. Het is belangrijk om problemen bij de opname zoveel mogelijk met geautomatiseerde tools op te lossen, zodat archieven duurzaam toegankelijk zijn. Ook moeten verzamelbeleid en presevering bijdragen aan het documenteren van belangrijke digitale innovaties binnen de ontwerppraktijk.

In 2018 is bovendien de Preservation Policy van Het Nieuwe Instituut tot stand gekomen. Daarmee wordt verantwoording afgelegd over de definitie en aanpak van preservering door Het Nieuwe Instituut.

Het Nieuwe Instituut ontwikkelt een aanpak voor het duurzaam toegankelijk verwerken en beheren van digitale archieven. Met hulpmiddelen zoals preservation software stellen we vast welke risico's de bestanden binnen een archief vormen, en welke invloed die hebben op de toekomstige raadpleegbaarheid. Dat gebeurt binnen de omgeving BitCurator. Deze wordt gebruikt voor het veilig stellen van digitale informatie die afkomstig is van allerlei dragers. Die informatie wordt geanalyseerd en voorbereid voor verdere verwerking. Een team van conservatoren en archivarissen zorgt voor de bewerking en verwerking van de bestanden, waarna de informatie opgeslagen wordt in een e-depot, een systeem voor het duurzaam bewaren en toegankelijk maken van digitale informatie. Dit wordt in 2019-2020 ontwikkeld. Ook zullen we de samenwerking met de bureaus, om kennis over de vorming en het behoud van digitale archieven te delen, verder uitbouwen.

Tijdens het Professional Visits Programme werd ook 'Architectuur Dichterbij' gepresenteerd, een meerjarig programma dat zorg draagt voor de conservering, restauratie en digitalisering van grote delen van architectuurcollectie. Zichtbaarheid en toegankelijkheid van het materiaal, zowel analoog, gedigitaliseerd als born-digital, staat daarbij voorop.

Het Nieuwe Instituut werkt internationaal onder meer samen met het CCA in Montreal en op nationaal niveau zijn we partner binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed. Omdat we samenwerking en kennisdeling belangrijk vinden, was Het Nieuwe Instituut sponsor van iPres 2019. Met meer dan honderd bijdragen in de vorm van keynotes, presentaties, hackathons, demonstraties, workshops en panelsessies is iPRES een belangrijke plek voor uitwisseling van kennis binnen de internationale digital preservation community.