Inventarisatie Archieven Design en Digitale Cultuur
6 juni 2019
De opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur, Wetenschap aan Het Nieuwe Instituut tot een verkenning van belangrijke en bedreigde archieven op het gebied van design en digitale cultuur is afgerond. Tevens zijn de bevindingen toegelicht aan de directeur-generaal Cultuur en Media van het ministerie van OCW, mevrouw B. Wolfensberger. De rapportage biedt een beleidsmatig perspectief op de taak van de overheid ten aanzien van het archiefvraagstuk in deze vakgebieden.
Om de opdracht 'Inventarisatie Archieven Design en Digitale Cultuur' te realiseren heeft Het Nieuwe Instituut, in nauw overleg met de BNO/ Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers en het ministerie, gebruik gemaakt van de in de adviesvraag gesuggereerde netwerkoplossing: er zijn twee werkgroepen en een klankbordgroep geformeerd en er zijn tientallen interviews met deskundigen en belanghebbenden in het veld afgenomen.
De werkgroepen design en digitale cultuur bevestigen in hun analyse de noodzaak van het opsporen en ontsluiten van relevante archieven in beide domeinen. Daarnaast beklemtonen zij de essentiële betekenis van onderzoek en openbaarmaking voor het legitimeren van de archiefvorming.
Lang niet alle vragen konden in deze verkennende fase al concreet worden beantwoord. Wel is onmiskenbaar gebleken dat er draagvlak is voor een netwerkbenadering van het achterliggende vraagstuk en dat er vertrouwen is in de uitvoerbaarheid. Organiseer het proces centraal waar dat moet, en decentraal waar het kan.
Op basis van maatschappelijke vraagstukken zoals identiteit, migratie, automatisering, ambacht kan een wijze van archiveren worden ontwikkeld, waarmee nieuwe verbanden aan het licht kunnen komen en nieuwe inzichten kunnen ontstaan die binnen én buiten de ontwerpwereld relevant zijn.
De opdracht van de minister opent de mogelijkheid om - na een periode van stagnatie - structureel te werken aan het geheugen van de Nederlandse ontwerpsectoren die het tot dusver zonder een integrale archieffunctie moesten stellen. Gezien het belang voor de toekomst wordt met deze rapportage beoogd een productieve respons te geven op de opdracht. De minister van OCW, mevrouw I. van Engelshoven, zal op 11 juni haar Uitgangspuntenbrief Cultuur 2021-2024 presenteren, waarin haar inzet en het vervolgtraject publiek worden gemaakt.