Digitalisering archief Cora Nicolaï-ChailletDigitalisering archief Cora Nicolaï-Chaillet

Coralie (Cora) Nicolaï-Chaillet (1919-1975) positioneerde zichzelf als interieurarchitecte en woonpedagoge. Ze heeft een veelzijdig archief nagelaten dat getuigt van een grote inzet voor architectuur, sociale woningbouw en voorlichting over woninginrichting. Het materiaal omvat ontwerptekeningen, lezingen en presentaties, maar ook haiku's, reisverslagen en geïllustreerde kinderboeken. De digitalisering van het fotomateriaal uit dit archief is nog in uitvoering.

Vanaf 1952 speelde Stichting Goed Wonen een belangrijke rol in het professionele leven van Nicolaï-Chaillet. De stichting, opgericht in 1946, stelde zich tot doel de kwaliteit van het wonen te verbeteren en Nederland te bevrijden van overvolle interieurs en zwaar meubilair, door voorlichting te geven over de 'juiste' woninginrichting en de ideale leefomgeving. 'Smaak' was in die opvatting een kwestie van opvoeding. De adviezen van Goed Wonen lagen in de lijn van het Nieuwe Bouwen; ze waren zakelijk en functioneel. Rotan in plaats van eiken, witte wanden in plaats van bloemetjebehang. In het archief van Nicolaï-Chaillet zijn cursussen, lezingen en diapresentaties terug te vinden die ze hield voor Goed Wonen, evenals teksten en artikelen die ze schreef voor het bijbehorende tijdschrift. Ook ontwierp ze modelwoningen die als voorbeeld dienden.

Naast haar werkzaamheden voor de Stichting Goed Wonen had Cora Nicolaï-Chaillet een eigen bureau en gaf ze adviezen aan particulieren en bedrijven. Ook doceerde ze tussen 1950 en 1975 aan een aantal onderwijsinstellingen op het gebied van binnenhuisinrichting en vormgeving, onder andere op de Academie van Bouwkunst in Amsterdam en de Academie van Bouwkunst in Groningen. Ze had daarnaast contact met verschillende gemeentelijke Vrouwen Advies Commissies (VAC). De VAC's werden opgericht om de wensen van vrouwen beter te integreren in de woningbouw.

Praktische en efficiënte inrichting van woningen stond ook binnen haar eigen ontwerppraktijk centraal. Nicolaï-Chaillet ging daarbij altijd uit van de behoefte en gewoontes van de bewoners. Zo speelden dagindelingen, hobby's, seizoenen en vrije dagen een belangrijke rol in de functie die een ruimte kreeg. Haar advies met betrekking tot woninginrichting was: schrijf eerst op wat u in de woning doet, en op welk tijdstip, en maak dan pas plannen voor de inrichting.

Stichting Goed Wonen was een platform waar vrouwelijke ontwerpers hun netwerk konden ontwikkelen en (interieur)architectuur op meer gelijke voet met hun mannelijke collega's konden beoefenen. De vrouwelijke ontwerper en vrouwelijke gebruiker maakten een ontwikkeling door die begon bij de oprichting van Stichting Goed Wonen tijdens de naoorlogse massaproductie van huisvesting, en leidde naar de opkomende vrijheidsbewegingen voor vrouwen in de jaren '70. Dat leidde uiteindelijk tot een gesterkt voornemen onder feministen om een prominentere plek in architectuur en (interieur)ontwerp op te eisen.

Hoewel Cora Nicolaï-Chaillet niet altijd expliciet stelling nam over de positie van de vrouw, zijn er toch voorbeelden te vinden van uitspraken die zich verhouden tot de opkomende tweede feministische golf. Zo schreef ze in een editie van het tijdschrift Goed Wonen:

Architectuur Dichterbij is een zesjarig programma ter verbetering van de zichtbaarheid en toegankelijkheid van de architectuurcollectie, mogelijk gemaakt door een éénmalige investering van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Architectuur Dichterbij kijkt vanuit mogelijke, nieuwe perspectieven naar de verzameling archieven om op die basis het verzamelbeleid te herformuleren en nieuwe noties aan te reiken met betrekking tot de waardering van historische bronnen.

Het deelproject Collecting Otherwise onderzoekt in de eerste iteratie Seen/Unseen de invloed van het vrouwelijke en van (gender)fluïditeit binnen de architectuurpraktijk. Door archieven met een uitgesproken feministische, queer en dekoloniale blik te bekijken, belicht Collecting Otherwise juist die perspectieven die in de gangbare architectuur- en archiefpraktijk over het algemeen verborgen blijven.

Het nu gedigitaliseerde archief betreft voornamelijk tekeningen en documentatie. De foto's uit het archief zijn eerder al gedigitaliseerd door een gespecialiseerd bedrijf in het digitaliseren van museale collecties. De diacollectie wordt in de loop van dit jaar in huis gedigitaliseerd, en is onderdeel van een project waarbij 20.000 dia's uit verschillende achieven gedigitaliseerd zullen worden.

De inventaris van het archief van Cora Nicolaï-Chaillet is toegankelijk via het zoekportaal, evenals de tekeningen en documenten, die aan de archiefbeschrijvingen gekoppeld zijn. Het fotomateriaal volgt later dit jaar (foto's) en volgend jaar (dia's). Het archief van Cora Nicolaï-Chaillet maakt ook deel uit van het meerjarenproject Wikimedia, eveneens onderdeel van Architectuur Dichterbij.

Literatuur: Moorsel, W. V., & Roding, J. (2004). Cora Nicolaï-Chaillet (1919-1975): Interieurarchitecte en woonpedagoge. Rotterdam: Stichting BONAS.