Datavisualisatie Rijksarchief Datavisualisatie Rijksarchief

Een datavisualisatie is een alternatief voor de traditionele manier van zoeken in een database op bepaalde kenmerken, waarbij de zoekresultaten in een lijst worden getoond en doorverwijzen naar een beschrijving op een detailpagina. De wijze dus waarop het Zoekportaal werkt, het instrument dat de collectie ontsluit. Een effectieve methode, maar niet een die alle vragen beantwoordt die je aan een verzameling kunt stellen. Bovendien is het is lastig om overzicht van en inzicht in de volledige verzameling te krijgen, zowel wat betreft inhoud als structuur.

Aan onderstaande demo liggen twee vragen ten grondslag: hoe ziet het Rijksarchief er inhoudelijk uit, welke archieven lijken wat dat betreft op elkaar, en: hoe ziet de structuur van het archief er uit.

Aan de hand van een analyse van alle archiefbeschrijvingen is een lijst zelfstandige naamwoorden ontstaan. Links een lijst woorden die het begin ervan vormen, rechts waar ze mee eindigen. Door op een woord te klikken lichten één of meer archieven op waar dat woord in voorkomt. De grootte van de cirkels wordt bepaald door het aantal elementen in het archief (mappen, bestanden). Archieven die wat betreft inhoud op elkaar lijken, worden in dezeflde kleur als cluster weergegeven. Hoe dichter bij elkaar, hoe groter de overeenkomst.

De tweede weergave betreft de structuur. De curve laat het aantal elementen in een archief zien. Door op de curve een archief te selecteren wordt de structuur ervan getoond in een soort puntenwolk. Elk bolletje is een mapje of bestand (inventarisnummer), door een lijn verbonden met onderliggende elementen (submapjes of bestanden). Op die manier wordt de hierarchische structuur van een archief zichtbaar gemaakt. Naarmate de curve stijgt, worden de archieven omvangrijker en complexer.

Jan Willem Tulp is data experience designer en maakt maatwerk datavisualisaties voor klanten als Scientific American, Nature, World Economic Forum, Philips en Schiphol Airport. In 2011 richtte hij zijn eigen studio op: TULP Interactive. Tijdens de Thursday Night Live! van 6 juli 2017 demonstreerde hij bovenstaande visualisatie. In de video hieronder licht hij zijn ideeën en werkwijze toe.