Rotterdam for RealRotterdam for Real

Met_ Neuhaus. Academie voor meer-dan-menselijke kennis_ sloot Het Nieuwe Instituut zich in 2019 aan bij de wereldwijde viering van het honderdjarig jubileum van Bauhaus, maar beperkte zich bewust niet tot het verheerlijken van wat deze legendarische school in het verleden heeft bereikt. Neuhaus, een tijdelijke academie voor meer-dan-menselijke kennis, blies de oorspronkelijke drijfveren en geestdrift van Bauhaus nieuw leven in en belichaamde ze opnieuw, geïnspireerd door de actualiteit.

Met een veelzijdig, dynamisch curriculum reageerde Neuhaus op de planetaire burn-out van het huidige tijdperk. Doordat het idee van vooruitgang eeuwenlang gedraaid heeft om de behoeften en belangen van bepaalde mensen en hun lichamen, is de realiteit van vrijwel alle andere lichamen, soorten, wezens en ecosystemen buiten beschouwing gelaten. De huidige ecologische en sociaal-politieke crises zijn een direct gevolg van deze mentaliteit en uitsluitingsmechanismen. Om uit deze crises te geraken is het op z'n minst nodig dat mensen moeten leren om met niet-menselijke entiteiten samen te werken en te leven. Dat vraagt om ontwerpen vanuit empathie voor de ander en het andere dan menselijke.

Het curriculum kwam in samenwerking met academies, ontwerpers, kunstenaars, theatermakers, onderzoekers en activisten tot stand, en droeg - mede door de betrokkenheid van een groot aantal Rotterdamse ontwerpers - bij aan een reflectie op de stad.

Het openingssymposium van Neuhaus op 18 mei 2019 bracht internationale en nationale kunstenaars, ontwerpers, theoretici, makers en meer-dan-menselijke (collectieve) lichamen bij elkaar om gezamenlijk de uitdagingen van de huidige tijd te schetsen, de centrale Neuhaus-thema's te presenteren en zo het curriculum in te leiden. Met onder anderen de Rotterdamse kunstenaars Gerjan Piksen (componist en theatermaker), Raoul de Jong (schrijver), Elfie Tromp (schrijver en performer), The Empress (Krumper-danser) en Michele van Vliet (fotograaf).

De fantasietraining Neuhaus Affenkäfig bood deelnemers in drie bijeenkomsten 'die Welt neu zu denken'. De training werd ontwikkeld door het Rotterdamse kunstenaarscollectief Mona Lisa's, in nauwe samenwerking met onder anderen kunstenaars Louis van der Waal (acteur/zanger), Maki Oishi (architect), Elma Dekker (mezzosopraan) en Emeritus-hoogleraar Cees Zwart.

In samenwerking met het professionele veld en het publiek vond vrijwel dagelijks Neuhaus programmering plaats. Een Call for Auditions vroeg om het leren met alle zintuigen, waarbij de verbinding met Rotterdam een pré was. Dat leidde tot de volgende publieke 'lessen' in, voor en/of door Rotterdam(mers):

PolakVanBekkum

ARGUS

Night of Philosophy van ARGUS, de studievereniging van de masteropleiding Architectuur van de faculteit Bouwkunde aan de TU Delft, is een jaarlijks terugkerend evenement rond een filosofisch thema dat verbonden is met het actuele architectuurdiscours. Ontwerpers, makers en denkers van binnen en buiten de architectuur wisselen met elkaar van gedachten over het post-antropoceen. Wandelen wordt hierbij ingezet als middel om te reflecteren en gedachten, verhalen en gedichten uit te wisselen en de zintuigen in te zetten. De Neuhaus-wandeling voerde het publiek langs grootstedelijke ecosystemen in het Rotterdamse stadslandschap en legde de aandacht bij voedselproductie in de stad.

Carolin Lange en Dico Kruijsse

Een studiovisit in de vorm van een tour door de Spoortuin en Essenburgpark onder leiding van De Urbanisten en DaF architecten die zich expliciet met ecologie en ecosystemen bezighouden.

Rianne Makkink

Water Matter onderzocht de kracht en de kennis die besloten liggen in water, in diverse workshops rond wichelroede lopen, water lezen en een water tupperware party.

Deze dubbele boekpresentatie initieerde een kruisbestuiving tussen twee recent verschenen handboeken voor natuur-inclusief ontwerpen in de stad: De Eerste Gids voor Natuurinclusief Ontwerpen van Maike van Stiphout en _Stadsnatuur Maken _van Piet Vollaard. Het programma werd gemodereerd door Marieke Berkers en georganiseerd in samenwerking met NAi Boekverkopers.

Kunstenaar Annika Kappner verkent in haar geluidswandeling _Aquarius Gardens_ de biologische diversiteit en rijkdom van De Nieuwe Tuin in Rotterdam. Bezoekers worden uitgenodigd om met al hun zintuigen te ervaren uit welke hybride en soms zelfs paradoxale elementen het milieu is opgebouwd. Kappner verbindt informatie over de heilzame werking van planten met de bestaande grootstedelijke en maatschappelijke soundscape van de Rotterdamse binnenstad.

De Zoöp Research Facility is een openbaar praktijkonderzoek naar alternatieve vormen van samenleven, samenwerken en het genereren van ecologisch kapitaal. De Zoöp draagt bij aan een sterkere maatschappelijke, juridische en economische positie van niet-mensen in de samenleving én maakt het mogelijk te werken aan een model van wederkerige ecologisch-economische groei die bestand is tegen de uitputtende dynamiek van het kapitalisme. Gedurende Neuhaus werd in de vijvers rond Het Nieuwe Instituut en in De Nieuwe Tuin ervaring opgedaan die vervolgens werd ingezet bij de oprichting van een pilot-zoöp bij Fort Abcoude.

Neulab was een educatieve ruimte of 'maakplek,' door Neuhäusler van alle leeftijden te gebruiken om te maken, werken en onderzoeken met meer dan menselijke kennis. Jonge Rotterdamse kunstenaars en ontwerpers (o.a. Arthur Boer, Boris Smeenk en Rnul Interactive, World Wider Lab) deden in het Neulab zelf onderzoek en ontwikkelen projecten rond meer dan menselijke kennis. Neulab werd gerealiseerd in samenwerking met de Willem de Kooning Academie.